سکانی از فیلم فروغ فرخزاد که هنوز ابراهیم گلستان را میلرزاند | غرضِ بیشترِ حملهکنندگان به اصغر فرهادی، لج و درافتادن با «رقیب» است
تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۳۹۵۵۵
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از اعتماد، او تاکید میکند اصغر فرهادی فقط باید به حملاتی توجه کند که درخور عقل و اندیشهاش باشد و عقل و اندیشهاش را هم پیوسته پرورش دهد و اگر این شرطها را رعایت نکند میشود مانند دیگران.
«هر زمانی که صحبت از جایگاه ویژه و رفیع سینمای ایران به میان میآید یکی از فیلمسازانی که نامش مطرح میشود ابراهیم گلستان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در ادامه این مقدمه در مورد گلستان چنین آمده است: «نویسنده و فیلمساز ایرانی و از مشهورترین چهرههای ادبی، هنری و روشنفکر معاصر و از سردمداران موج نوی سینمای ایران که بیشک تاثیر عمیقی بر زمانه خود گذاشت. او با این که سالها در خارج از کشور زندگی میکند و تعداد فیلمها و فعالیتش در سینما بسیار محدود بوده اما همان تعداد اندک هم بعد از گذشت بیشتر از نیم قرن محل ارجاع و گفتوگو و تبادل نظر است و از جانب اهل فن و کارشناسان، تفسیر و تاویلهای مختلفی میشود. فکرش را بکنید بعد از گذشت ۵۷ سال از ساخته شدن فیلم «خشت و آینه» همچنان این فیلم در جشنوارههای معتبر خارجی زیادی نمایش داده میشود و ویژگیهای سبکی و روایتی غیرمتعارف و جسورانه آن و تاثیرش در بعضی آثار سینماگران موج نوی ایران، محل بحث است یا درباره «اسرار گنج دره جنی» تحلیلها و تفسیرهای مختلفی با نگاههای متفاوت ارائه میشود. در سالهای اخیر کتاب و مقالههای زیادی با موضوع نشانهشناسی، نقد و بررسی آثار ابراهیم گلستان چاپ شده و شاهد دهها سخنرانی و نشستهایی در داخل و خارج درباره ویژگیهای سینمایی این فیلمساز بودیم. »
در ادامه این متن آمده است: «گلستان در تمام سالهایی که ایران نبوده گفتوگوهای زیادی راجع به مسائل و موضوعات مختلف (اعم از سیاسی، ادبی، سینمایی و خانوادگی داشته که بعضی از آنها به شکل مستند منتشر شد و پارهای در قالب کتاب و تعدادی هم در رسانههای مکتوب انعکاس یافته است.
از گلستان حتی درباره این که بعد از فوت فروغ چه روحیهای داشته سوال پرسیدند یا این که چرا در تمام این سالها دیگر فیلم نساخته که او در پاسخ گفته؛ برای فیلم ساختن به پول نیاز بود که من به اندازه کافی نداشتم و در عوض، دخالت کردن منفی دولت، که بیش از اندازه داشتم.
افزون بر این، ویژگی دیگر ابراهیم گلستان این است که او کاملا در جریان اطلاعات و رویدادهای ایران چه فرهنگی و چه غیره قرار دارد و مسائل را با دقت دنبال میکند. گو این که در محیط ایران زندگی میکند.
در این گفتوگو ما به بهانه تغییر قرن و صدسالگی سینمای ایران همزمان با ورود ابراهیم گلستان به یک قرن زندگی، از او درباره وضعیت سینمای ایران در صدسالگی پرسیدیم. در یکی از روزهای آخرین ماه سال ۱۴۰۰ او مختصر و کوتاه اما صبورانه سوالهای ما را پاسخ داد و سختگیری خاصی هم در انتقال نظراتش داشت.
آن چیزی که بیش از هر چیز در این مکالمه نظر ما را به خود جلب کرد این که سن و سال زیاد گلستان مانع از مهربانی او نشد و صدای رسایش پشت خط تلفن، حاکی از احوال خوب و شرایط جسمانی مناسب او بود. ماحصل این گفتوگو پیش روی شماست.»
متن این گفتوگو به شرح زیر است:
«جناب گلستان به بهانه تغییر قرن و شروع سده پانزدهم هجری خورشیدی، درباره صدسالگی سینمای ایران میخواستیم با شما صحبت کنیم. از آن روزهای دور که شما فیلمهای اولتان را ساختید کمی برای ما صحبت میکنید؟ سینما آن زمان چه روزهایی را سپری میکرد؟ فضای کار کردن در آن دوران چگونه بود؟
من از کارکرد سینمای آن روز نه راضی بودم، نه زیاد آلودگی با آن را میپذیرفتم. با چنین روحیهای بود که در آن، شباهت به بودن من در آن داشت. توضیح و روشن کردن بیشتر لزومی ندارد یا در واقع نمیشود داد.
استودیو گلستان در زمانهای تاسیس شد که فعالیتهایش بیرون از رسم و اوضاع دیگر استودیوها بود. اگر تمایل دارید از چگونگی شکلگیری آن برایمان توضیح دهید؟
شکل استودیو گلستان که میگویید در واقع شکل من و همکارانم را داشت، یعنی مطابق با برداشتهای من و همکارانم بود و من میکوشیدم که به یک چنین شکل منحصر باشد و در آن بماند.
چه شد که در مبحث فیلمسازی، کارتان را با فیلم مستند (از قطره تا دریا، چشماندازها، تپههای مارلیک، گنجینههای گوهر) آغاز کردید؟ آیا ممکن است اینطور فکر کنیم که سفارش تولید (برای شرکت نفت) شما را به مستندسازی واداشت؟
نه «از قطره تا دریا» نه «تپههای مارلیک» نه «گنجینههای گوهر» هیچ یک سفارش و ربطی به نفت و شرکت نفت یا هر موسسه مشابه دیگری نداشتهاند. فیلم باید مستند باشد و هست. مستند بودن درستترین نوع فیلم است، یعنی متوجهترین نوع فیلمسازی و کار در فیلمسازی است. ادبیات نوشتهای هم، خواهناخواه همینجور است، همین است، کمابیش عینا، ساختههایی که دور باشند از این روند و قسمت و قواره، اگر پابهپای تصویر آشکار یا پابهپای معنی و مطلب و حالت نباشند کارهای زائد و پرتی خواهند بود و هستند و تنها به درد وقتکشی و ضایع کردن وقت و تواناییهای تن و پول و امکانها به حساب بیایند و به حساب هم به همچنین خواهند آمد. تفریحاتی که چنین روند نباشند، روند روح و فکر و نوعی کوشش سازندگی آن، ضایعکننده وقت و تلف کردن امکانهای جماعتند و میشوند. فیلمهایی که برای صنعت نفت (و نه شرکت نفت) ساختم از همین راه بود که رفتم و میرفتم. همهشان هستند، نگاه کنید. چشم باز، همراه فکر باز لازم است برای دیدن درست آنها، تکرار میکنم، دیدن درست، فکر و دید کوشنده در درستی لازم است که آماده باشد.
جناب گلستان شرایط فیلمسازی آن زمان برای شما فراهم بود ولی کارنامه شما قطور نیست چرا؟ (اینجا منظور تولید اثر به لحاظ کمی است و نه کیفی که ارزش ساختههای شما بر هیچ کسی پوشیده نیست.)
اگر مایل باشید میتوانید توانایی مرا بیش از این ببینید، یعنی اگر مایل باشید و به شرط آن که مایل باشید. آن جوری که شایسته است، آن جوری که دست کم با امکانات اداری و غیره جور بیاید که این در وضع جاری با چنان شرایط جور نمیآمد.
آن زمانها ممکن بود که جلوی فعالیت شما را بگیرند یا این که اساسا علاقه شما بیشتر به ادبیات بود؟
علاقه من علاقه من بود. شما آن را در ادبیات و روزنامهنگاری و به ادبیات و روزنامهنگاری تقلیل دادهاید.
در ادبیات هم همواره سرآمد هستید. اما پرسش دیگر این که فیلمها و سینمای شما در گروه فیلمهای فرهیخته یا موج نو قرار میگیرد که این مشخص میکند شما تن به آلودگیهای آن زمان فیلمسازی نمیدادید. این طرز فکر شما ناشی از کجا بود که به سمت سینمای آلوده نمیرفتید؟
طرز فکر من ناشی از کوشش شاید ناقص من هم بوده است برای کمابیش درست فکر کردن که دست کم چنین کوششی بوده است- درست یا نادرست که درستتر تواند بود و خواهد بود. از صفتهای «آلامد»، «فرهیخته» و «موج نو» نه خوشم میآید نه در این موارد جاریشان قبولشان دارم. تکرار میکنم که درست یا نادرست حرف در شناختن و معنای این دو وجه و صورت است.
بعد از انقلاب با این که از ایران رفتید اما در جریان سینمای ایران هستید و میدانید که اوضاع در چهل سال گذشته چگونه بوده است. چه نظری درباره سینمای ایران قبل و بعد از انقلاب و در صدسالگیاش دارید؟
وقتی نظری که من داشته باشم و فرصتی نداشته باشد و فقط پا در هوا و فرضی نباشد در وضع موجود، دیگر چه فایده پز دادن، چه به خود بستن و ادا در آوردن آن هم ادای اینجوری؟
به نظر شما مهمترین آسیبی که سینمای ایران در تمام این سالها دیده چه بوده؟
اینکه بگویند این جور بساز اینکه فضای ساختن - و نمایش فیلم - محدود به فکر موسمی دیگران باشد، به فکر رسمی دیگران باشد، فکرهای رسمی و موسمی که چیزی غیر از حسیات و تعقلهای عامه باشد بیآنکه به هوش و فکر عمیق رسیده باشد. فکرهای رسمی که موسمیپذیر هستند غیر از حسیات و تعقل عمومی عامه است که نخبهشان گاه به بیرون میپرد، میترکد، که از عقلگراییهای عامه گاه وضع دلخواه و گاه وضع ناجور و نامساعد غلط میسازد که نهایتا خودش اصلاح تواند کرد، خودش اصلاح خواهد کرد، خواه ناخواه، و چنین نیز کرده است. تاریخ بشر تاریخ این تغییر و تغییرات است.
سینمای ایران را در این سالها به اسم چه کارگردانانی میشناسید و فیلمهای چه کارگردانانی را میبینید؟
بهتر است که نشناسم هر چند در هر بهایی که باشد و تصور بفرمایید. ساعت و روزی که من این سطرها را مینویسم روز دوم اسفند ۱۴۰۰ است و من فردای یکصد سال پیش را به خاطر میآورم.
مانی حقیقی در سالهای اخیر فیلمهای مناسبی برای سینمای ایران ساخته؛ ساختههای او را دنبال میکنید؟
نه به اندازه کافی.
کمی نگاهی به گذشتههای دور داشته باشیم، درباره فیلمی که برای فروغ فرخزاد تهیه کردید «خانه سیاه است» کمی برای ما توضیح میدهید؟
من فروغ را با سه نفر که یکی فیلمبردار و دیگری صدابردار و سومی دستیار که همه از کم و بیش از خام مطلق شروع کرده بودند تا به حد توانایی آن روزشان رسیده بودند، به این سفر فرستادم که هیچ شائبه حضور و کمکهای من در آن نباشد و بماند. همین. تنها سفارش من به فروغ هم فقط این بود که مواظب باش و دقت کن و تصور کن که جذامخانهای که تو خواهی دید همین کشور ماست و همان را ببین و حس کن.
همین و فقط همین. تمام تصویرها، صداها، منحصرا به دست خودش و به میل و خواست خودش بود و شد و آورد. من فقط کمک کردم به برش فیلم و به این صورت در آوردن آن بود. عکس و نور و حالت و گفتههای روی پرده همه از خودش بود. در کار مونتاژ پس از ضبط فیلم یعنی نگاتیو فیلم که نمیشد تغییری در عکس و صدا بدهی، در برش فیلم دخالت کردم و بعد هم برای همهاش گفتار نوشتم و خواندم. همین و همین و همین. هرچه شد از خودش بود و فوقالعادهترین سکانس فیلم برای من که هنوز پس از این همه سالها مرا میلرزاند و به زجر میاندازد.
چه سکانس و لحظهای از فیلم مورد توجه شما بود؟
آن سکانسی است که یک جذامی از پیش پنجرههای جذامخانه میگذرد و اسم روزها و روزها را میآورد. هنوز، حتی الان که این را مینویسم میلرزم. این فیلم را به سفارش آقای دکتر راجی که سرپرست و ایجاد کننده آن مرکز بود ساختیم.
بد نیست درباره اصغر فرهادی هم صحبت کنیم همانطور که مستحضر هستید این فیلمساز به واسطه آخرین ساختهاش «قهرمان» با حملات زیادی مواجه شد نظر شما درباره موافقان و مخالفان او چیست؟
بیشتر مخالفتها کاری به کار مطلب و سخن ندارند. گاهی غرض بیشتر اینها، لج و درافتادن شخصی با کسی است که در نظرشان «دیگری» یا «مورد توجه» یا رقیب است. اصغر فرهادی باید به حملات زیادی توجه کند که درخور عقل و اندیشهاش باشد و این عقل و اندیشه را پیوسته پرورش دهد. اگر این شرطها را رعایت نکند میشود مانند بیشتر دیگران.
فیلم «قهرمان» را دیدید؟
نه.
فیلمهای جدید کیمیایی را میبینید؟ نظرتان درباره ساختههای او چیست؟
درباره کیمیایی از همان کار اولش عقیدهام را گفتهام، وسیله و نیروها برای فیلمسازی را داشتن کافی نتواند بود برای پسند کلی و عمومی ساختن فیلم. البته که کیمیایی توان کافی در این کار دارد به شرط آنکه راهی نرود که بعضی هم عصرهایشان، که نامشان را نیاوردیم سنگینتریم، رفتند.
کد خبر 665896 برچسبها اصغر فرهادی خبر مهم ابراهيم گلستانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: اصغر فرهادی خبر مهم ابراهيم گلستان ابراهیم گلستان سینمای ایران عقل و اندیشه اصغر فرهادی گفت وگو فیلم ها آن زمان سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۳۹۵۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فراخوان نخستین سالانه تبادل عکس ایران
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، نگارخانه لاله در راستای معرفی هنرمندان عکاس و حمایت از هنر عکاسی اقدام به انتشار فراخوان نخستین سالانه تبادل عکس با هدف بهرهمندی از رویکردهای جدید در هنر عکاسی، شناسایی و معرفی هنرمندان عکاس معاصر در زمینه عکاسی فاین آرت (خلاقه و هنرهای زیبا) کرده است.
در این رویداد هنری فرصتی فراهم شده است تا آثار منتخب هنرمندان عکاس تبادل شده و زمینه دریافت آثار متنوع توسط شرکتکنندگان صورت پذیرد؛ همچنین نمایشگاهی از آثار شرکتکنندگان پس از انتخاب توسط هیئت داوران، به همت نگارخانه لاله برگزار خواهد شد.
شرایط شرکت در سالانه تبادل عکس:
شرکت در این سالانه برای همه هنرمندان و علاقهمندان به هنر عکاسی آزاد است.
هر شرکتکننده میتواند به صورت تکعکس حداکثر پنج فریم عکس به صورت سیاه و سفید یا رنگی ارسال کند.
عکسها باید با فرمت JPG در اندازه ضلع کوچکتر ۳۰۰۰ پیکسل و حداکثر حجم فایل ۳۰ مگابایت در سایز حداقل ۲۰ در ۳۰ به پست الکترونیک lalehgallery.art@gmail.com نگارخانه لاله ارسال شود.
نمونه عکسهای ارسالی نباید دارای تاریخ و یا هر گونه نشانههای تصویری و (پاسپارتو، قاب، واترمارک و لوگو) باشند.
یکسان سازی ثبت شماره ادیشن و نام هنرمند به لاتین باید منطبق با شناسه ارسالی هر عکس صورت پذیرد.
آثار ارسالی نباید به نمایشگاه دیگری ارسال شده باشند.
تمام عکسها باید دارای شرح باشند؛ فرم مشخصات اثر باید کامل و دوزبانه پر شود و همراه با عکس به پست الکترونیک دبیرخانه lalehgallery.art@gmail.com ارسال شود.
ارسال عکسها توسط شرکتکننده به منزله اعلام مالکیت عکس است و برگزارکنندگان هیچگونه مسئولیتی در مورد عدم رعایت مالکیت معنوی عکسها ندارند.
نگارخانه لاله حق استفاده از عکسهای ارسالی در فضای مجازی، انواع رسانهها و انتشار در داخل و خارج از کشور را با حفظ حقوق معنوی عکاسان برای خود محفوظ میدارد.
ارسال آثار به معنای پذیرش تمامی مقررات در این سالانه است و تصمیمگیری در مورد مسائل پیشبینی نشده برعهده برگزارکنندگان است.
انتخاب آثار در دو مرحله انجام میشود. در مرحله اول لازم است هر فرد فایل تصویر با کیفیت (۳۰۰ Dpi) و فرمت JPG را همراه با فرم گواهی اعتبار آثار به دو صورت (pdf) (word) به پست الکترونیک نگارخانه ارسال کند.
شرکتکنندگان فرمهای مندرج در سایت نگارخانه لاله/ بخش فراخوان را تکمیل کرده و به پست الکترونیک سالانه به نشانی lalehgallery.art@gmail.com ارسال کند.
در صورت انتخاب اثر توسط دبیرخانه سالانه، پس از اعلام نتایج، باید نسخههای اصلی در زمان مقرر، به دبیرخانه تحویل داده شود. بدیهی است تصویر نسخه نمونه با اصل آثار ارسالی مطابقت داده خواهد شد.
خلاقیت و ایدهپردازی در درجه اول اهمیت قرار خواهد داشت و هنرمند با شرکت در این سالانه اصالت اثر خود را تایید میکند. چنانچه اثری به لحاظ قالب ساختاری از اثر هنرمند دیگری کپیبرداری شده باشد، در مراحل انتخاب و نمایش آثار از سالانه حذف خواهد شد.
از تصویر منتخب تعداد ۱۹ نسخه چاپی همسان (تیراژ) چاپ شود. از این تعداد ۱۲ نسخه به صورت تصادفی انتخاب و بین شرکتکنندگان تبادل خواهد شد. همچنین چهار نسخه برای فروش و ۲ نسخه برای آرشیو، ۲ نسخه نیز برای شرکت در نمایشگاههای خارجی در زمان لازم در اختیار نگارخانه خواهد بود.
چاپ نسخه نمایشگاهی بر روی تخته شاسی به منظور یکسان سازی آثار راه یافته به بخش نمایشگاه برعهده نگارخانه خواهد بود.
داشتن گواهی شناسنامه تایپ شده در ابعاد A ۵ به تعداد ۲۰عدد، منطبق بر ۲۰نسخه عکس الزامی است. (نسخه یک جهت اثر چاپ شده توسط بخش نمایشگاهی نگارخانه لاله اختصاص مییابد.)
برای هر نسخه عکس یک گواهی، طبق فایل درج شده در بخش فراخوان سایت نگارخانه لاله به نشانی www.lalehartgallery.ir ارسال شود. (فرم شماره یک)
پذیرفته شدن آثار در بخش تبادل به منزله ارائه قطعی در نمایشگاه نخواهد بود.
قیمتگذاری آثار در نگارخانه انجام خواهد شد.
شرکت در این رویداد به منزله پذیرفتن تمامی شرایط فوق بوده و تصمیمگیری در مورد مسایل پیشبینی نشده برعهده برگزارکننده خواهد بود.
زمان تحویل عکسهای به فروش نرسیده صرفا توسط هنرمند، حداکثر تا دو هفته پس از پایان نمایشگاه خواهد بود و پس از این زمان دبیرخانه مسئولیتی در قبال نگهداری و یا ارسال و تحویل آثار نخواهد داشت.
تکمیل صحیح تمامی فرمهای درخواستی الزامی است. (فرم شماره ۲)
شرکت کنندگان باید مشخصات اثر خود را به صورت دو زبانه تکمیل و ارسال کنند. (فرم شماره ۳)
زمانبندی نمایشگاه سالانه تبادل عکس
دریافت فایل تصویر نسخه نمونه از طریق پست الکترونیک: تا ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳
داوری آثار: ۲۸ و ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
اعلام نتایج: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
دریافت ۱۹ ادیشن (طبق شرایط فراخوان): ۱۰ خرداد ۱۴۰۳
(لازم به توضیح است شرکتکنندگان باید به نحوی برنامهریزی کنند که تا ۱۰خرداد آثار ارسالی توسط نگارخانه دریافت شود؛ لذا شرکتکنندگان تا یک هفته قبل از تاریخ اعلامی آثار را به اداره پست تحویل داده و تاخیر احتمالی توسط اداره پست را لحاظ کنند.)
برگزاری تبادل آثار نمایشگاه: ۱۲ تا ۱۵ خرداد ۱۴۰۳
گشایش نمایشگاه: ۱۸ خرداد ۱۴۰۳
تحویل آثار تبادل شده: در زمان برگزاری نمایشگاه
تحویل آثار فروخته نشده: صرفا تا دو هفته پس از خاتمه نمایشگاه
(شرکتکنندگان سایر شهرها لازم است در صورت عدم امکان حضوری برای تحویل آثار و ...، به همراه پاکتهای ارسالی آثار، پاکت خالی پستی با درج نشانی کامل، کدپستی و تلفن خود در قسمت گیرنده و نگارخانه لاله به عنوان فرستنده، همچنین درخواستی طبق نمونه پیوست تنظیم و ارسال کنند. تا در فرصت مقتضی ارسال به نشانی هنرمندان صورت پذیرد. فرم شماره پنج)
نشانی دبیرخانه: تهران، خیابان دکتر فاطمی، ضلع شمالی بوستان لاله، جنب هتل لاله، روبه روی پارکینگ طبقاتی لاله، نگارخانه لاله - تلفن: ۸۸۹۶۰۴۹۲ و ۸۸۹۶۲۳۳۹. کدپستی: ۱۴۱۵۶۱۳۱۳۱